Share This Article
Czy wiesz, jaka kontuzja zdarza się turystom w górach najczęściej?
To właśnie skręcona kostka, która może nie tylko przerwać wędrówkę, ale także uprzykrzyć kolejne dni lub tygodnie.
Niezależnie od tego, czy źle stąpnąłeś, skoczyłeś ze skały, wpadłeś do dziury, czy po prostu zamyśliłeś się podczas spaceru, może się to zdarzyć każdemu. Nagle odczuwasz nieprzyjemny ból w kostce. Czasami wystarczy odetchnąć, ból minie i możesz iść dalej, ale zdarza się też, że nie jesteś w stanie zrobić ani jednego kroku dalej. Wtedy najlepiej wezwać pomoc, a następnie wykonać badanie lekarskie.
Co się właściwie stało?
Podczas chodzenia przenosimy ciężar z jednej nogi na drugą, a gdy tylko obciążona stopa i staw skokowy znajdą się w niestabilnej pozycji, narażamy się na kontuzję. Ciężar ciała przenoszony jest na niestabilną nogę, kończyna obraca się, a stopa przyjmuje nienaturalną pozycję, kierując się do wewnątrz lub na zewnątrz. W danym momencie więzadła są rozciągnięte ponad swoje możliwości, co może oznaczać ich rozciągnięcie lub nawet zerwanie.
Wszystkie więzadła mają określony zakres ruchu i ograniczenia, które pozwalają im utrzymać stabilizację stawów. Kiedy więzadła otaczające kostkę przesuną się poza te granice, powoduje to jeden z następujących stopni urazu:
- Skręcenie/naciągnięcie – w więzadle pojawiają się drobne rozdarcia, które zagoją się samoczynnie. W przypadku skręcenia zazwyczaj można jeszcze stanąć na nodze i dokończyć wędrówkę. Może wystąpić obrzęk, a także ból spowodowany stanem zapalnym. Czas trwania leczenia zależy również od nasilenia skręcenia, które trwa 3-6 tygodni.
- Naderwanie – jest to poważniejsza kontuzja, która polega na rozerwaniu poszczególnych tkanek więzadeł, ale nie do końca. Ból jest silniejszy, a urazowi towarzyszy również obrzęk i zakrzep. Czas trwania leczenia wynosi co najmniej 6 tygodni. Kostka musi być unieruchomiona, aby umożliwić zrośnięcie się tkanki. Dopiero wtedy można stopniowo obciążać i rehabilitować staw skokowy.
- Zerwanie więzadła – najcięższy stopień polegający na całkowitym rozerwaniu więzadła. Oprócz silnego bólu i obrzęku, zerwaniu więzadła może towarzyszyć również złamanie którejś z kości skokowych. Takie przypadki wymagają zazwyczaj operacji chirurgicznej i całkowitego unieruchomienia stawu skokowego, a czas leczenia ulega znacznemu wydłużeniu do 3-6 miesięcy.
Jak w takim razie zapobiegać kontuzjom?
Ważne jest, aby w każdych warunkach zapewnić stabilne postawienie nogi. Im bardziej stabilna i wzmocniona jest twoja kostka, tym mniejsze ryzyko skręcenia. Mięśnie, ścięgna i przyczepy w okolicy kostki, można również wzmocnić włączając do swojego treningu ćwiczenia wzmacniające. Oczywiście najlepszą prewencją jest zawsze ostrożność podczas wędrówki i zwracanie uwagi na powierzchnie, po których chodzisz.
Duże znaczenie mają także solidnie wykonane i wysokiej jakości buty trekkingowe. Niezależnie od tego, czy wybierzesz niskie, czy wysokie buty górskie, są one stworzone z myślą o zapewnieniu odpowiedniego wsparcia kostki w trudnym terenie. Jeśli jednak nie jesteś przyzwyczajony do poruszania się po górach i Twoja kostka nie jest do tego przystosowana, zalecamy wybór buta wyższego. Bardziej doświadczeni „górale” poradzą sobie wędrując nawet w butach do biegania w terenie, a więcej na ten temat można przeczytać w magazynie MTHIKER. Jednocześnie ważne jest odpowiednie usztywnienie nogi za pomocą dobrze zawiązanych sznurowadeł. Na nic się nie zda posiadanie wysokiej jakości butów, jeśli stopa nie będzie odpowiednio dociągnięta sznurowadłami, będzie niestabilna i istnieje duże ryzyko skręcenia kostki.
Możesz również zmniejszyć ryzyko kontuzji, owijając kostkę elastycznym bandażem lub stosując rękawy uciskowe czy ortezy. Może to być jednak niewygodne, a stopa może się nieprzyjemnie pocić. Przyjemniejsza i skuteczniejsza jest technika tejpowania. Tejpy pomagają utrzymać kostkę we właściwej pozycji i wspomagają regenerację po wędrówce.
Jak sobie poradzić?
Nie zapominajmy, że obowiązkowym wyposażeniem każdego turysty powinna być apteczka. W nagłych przypadkach możesz pomóc sobie wzmacniając kostkę bandażem. Najszybciej jak to możliwe należy przestać obciążać nogę i schłodzić ją, najlepiej lodem. Następnie należy unieruchomić nogę bandażem i unieść kończynę.
Schłodzenie, unieruchomienie i uniesienie kończyny mają fundamentalne znaczenie dla złagodzenia obrażeń. Kostka powinna być w stanie spoczynku i bez obciążenia przez kilkakolejnych dni. Można też ulżyć sobie stosując żel chłodzący, który zmniejszy obrzęk i ból. Jednak nawet przy łagodnym bólu dobrze jest zwrócić się o pomoc lekarską i upewnić się, że nie jest to poważniejszy uraz jak zwichnięcie czy zerwanie. Wtedy niezbędna jest pomoc medyczna. Nieleczone zwichnięcie więzadła może prowadzić do chronicznego uszkodzenia, długotrwałego bólu i problemów z kostką.
Turystyka piesza to piękny sport i jeśli chcesz cieszyć się wędrówkami na łonie natury, zadbaj o swoje bezpieczeństwo w różnych terenach, a także o profilaktykę, ponieważ staw skokowy jest jedną z najważniejszych części układu ruchu.
Ten artykuł powstał we współpracy z magazynem MTHIKER.sk, a więcej na ten temat możesz przeczytać w oryginalnym artykule autorki.
